حاج اسماعیل دولابی :
رزق ، مقدر و مقسوم است و رزاق خداست رزقمان هنر ما نیست و حرص و تقلای ما آن را زیاد نخواهد کرد.
حاج اسماعیل دولابی :
آرام به طرف دنیا بروید ، خدا اگر خواست زیادش را میدهد . مقدار رزق به تقلای فرد بستگی ندارد .
حاج اسماعیل دولابی :
حتی یک ساعت به فکر رزقت نباش ، به دنبال کسب و کار هم که می روی بدان که در رزق ، فاعل تام ، خدای متعال است ، ان الله هوالرزاق ذوالقوة المتین : هر آینه خداوند همان روزی دهنده نیرومند و محکم کار است .
حاج اسماعیل دولابی :
رزق دو گونه است ، یکی آن که تو را طلب میکند و یکی آن که تو در طلب او هستی و عاقبت به تو نمی رسد ، جز آن چه در طلب توست . رزق روحی هم همین طور است .
حاج اسماعیل دولابی :
خداوند امور دنیای بندگان را خود متکفل و متعهد گردیده و از آنها پرداختن به امور آخرت (شکر عطایای خدا) را خواسته است ، اما بندگان به تلاش در تهیه ی دنیایشان پرداخته اند ، گویا خداوند توانایی برآوردن نیازشان را ندارد! و از آخرت باز مانده اند و آن را به خدا محول کرده اند.
حاج اسماعیل دولابی :
اگر امور دنیوی خود را به خدا واگذار کنی ، امور اخروی را نیز خدا تامین خواهد کرد ، اما اگر بخواهیم امور دنیایی خود را با تقلای خودمان تامین کنیم ، ضمن این که چون رزق مقدر و مقسوم است ، تقلای بی هوده و بی ثمری است ، آخرتمان را هم تباه کرده ایم .
حاج اسماعیل دولابی :
تا به حال هر چه خدا برای تو بریده بود ، به تو رسیده است و غیره از آن به تو نرسیده است . خیالت راحت باشد که هیچ مال غیر را نخورده ای و فقط رزق خودت را خورده ای . از این به بعد هم همین طور هست. اگر به این حقیقت اعتماد کنی و یقین بیاوری ، دیگر تقّلای بی هوده و تعدّی به دیگران نمی کنی، کار کردنت هم از آن پس تنها به قصد فرمان بردن از خدا خواهد بود ، نه به این گمان که کارت سبب رزق تو است .
حاج اسماعیل دولابی :
تابه حال آنچه رزقت بوده ، مصرف کرده ای و آنچه رزقت نبوده ، به تو نرسیده است . حتی آنچه را از راه حرام تهیه کردی و خوردی ، حرص و تقلایت آن را نجس کرد ، و الّا اگر صابر بودی ، همان رزق از راه حلال همان وقت به دستت می رسید.پس زاهد حقیقی تو هستی،چون ذره ای بیش از رزق خود نخورده ای . از این به بعد هم همین طور خواهد بود پس نه نسبت به گذشته قصه داشته باش و نه نگران آینده باش .
هرچیزی که به تو نرسیده ، بدان که از اول مال تو نبوده است .
حاج اسماعیل دولابی :
غم و شادی های دنیا را اگر منها کنیم ، چیزی نمی ماند و طلبی نداری. تا حالا هرچه بنا بوده،به ما رسیده است و هرچه مال ما نبوده ، نرسیده است.بعد از این هم همین طور است {قل لن یصیبنا الا ما کتب الله لنا} : بگو جز آنچه خداوند برای ما مقدر نموده،به ما نمی رسد.{ما اصابک لم یکن لیخطئک و ما اخطئک لم یکن لیصیبک} : آنچه به تو رسید نمی شود از تو بگذرد و نرسد ، وآنچه از تو رد شد و به تو نرسید ، نمی شد به تو برسد .
حاج اسماعیل دولابی :
خدا قبل از از عالم تشریع ، رزقی را برای بنده ای مثلا در روز ماه رمضان بریده است . حالا او در روز ماه رمضان فراموش می کند که روزه است و آن غذا را میخورد ، بعدا یادش می افتد که روزه بوده است . نه روزه اش باطلل است و نه قضا دارد . این خدا بود که این فراموشی را بر او مسلط کرد تا رزقی را که برای او مقدر کرده بود ، به او بخوراند .حضرت رضا علیه السلام می فرمایند : {وقتی خداوند امری را اراده کند ، عقل عبد را میگیرد و آن کار را به دست او جاری میکند ، بعد عقلش را به او باز می گرداند.} بسیاری از خیراتی که خدا به ما رسانده ، اینگونه بوده است و الّا اگر به عقل خودمان بود ، آن کار را نمیکردیم .
حاج اسماعیل دولابی :
خدا عبادت وعده ی بعد را نخواسته است ، ولی ما روزی سال های بعد را هم میخواهیم ، درحالی که معلوم نیست تا یک وعده ی بعد زنده باشیم.
حاج اسماعیل دولابی :
اگر غلام خانه زادی پس از سال ها بر سفره صاحب خود نشستن و خوردن ،روزی غصه دار شود و بگوید فردا من چه بخورم؟ این توهین به صاحبش است و با این غصه خوردن صاحبش را اذیت میکند . بعد از عمری روزی خدا را خوردن ، جا ندارد برای روزی فرادیمان غصه دار و نگران باشیم .
حاج اسماعیل دولابی :
دندان طمع دنیا و آخرت را بکن ، ولی هرچه خدا عطا کرد ، بپذیر.
حاج اسماعیل دولابی :
دوست اهل بیت علیهم السلام دست به دهان است ، چیزی گیرش آمد ، به قدر نیاز میخورد و بقیه را می بخشد ، چیزی ذخیره نمیکند .
حاج اسماعیل دولابی :
انسان اول غرق طبیعت است و حلال وحرام سرش نمیشد وهرچه می رسد میخورد . بعد می فهمد که حلال و حرامی هست و در پی رزق حلال می افتد . بعد می فهمد که اگر دنیا به قدر رفع ضرورت استفاده کند ، مثل {اکل میته} که برای فردی که از گرسنگی در معرض مرگ است جایز می باشد ، برای او هم جایز خواهد بود . بعد می بیند که خدا چنان بر خلقش مسلط است که روزی حرام به آن ها نمی دهد ، لذا هرچه که خدا برای او پیش آورد را رزق حلال می داند و بی دغدغه می خورد و استفاده می کند .
حاج اسماعیل دولابی :
از داده های خدا آن چه را که می بینی ، بزرگ تر است و لاحد است .ان شاالله هرچه را لطف فرموده است خودش نشانمان بدهد. هرچه اندازه خود ما بزرگتر بشود ، مقدار بیشتری از عطایای خدا را میبینیم. خداوند به غیر حساب داده است. یعنی بی حد و اندازه داده است و از آن چه داده از ما حساب نمی کشد . ما هم حساب نمی کردیم که چنین روزگاری برای ما پیش آید و بی حساب به ما بدهد .
حاج اسماعیل دولابی :
{ ان الله یرزق من یشاء بغیر حساب } همانا خداود هرکس را که بخواهد بی حساب روزی میدهد . به غیر حساب سه معنی دارد :
۱- آن چه را میدهد ، به این حساب نبوده که در قبال حسناتی باشد که انجام داده ای
۲- از آن چه داده ، حساب نمیکشد .
۳- بی اندازه و بی حساب و زیاد می دهد.
حاج اسماعیل دولابی :
خدا در مورد روزی ای که به مومنین داده است ، از ان ها حساب نمیکشد و سوال نمیکند،بلکه از دلشان و محبتشان که امانت خدا نزد مومن است ، سوال میکند که به چه کسی سپرده اند . حالا که خدا از روزی سوال نمیکند ، تو هم از او سوال نکن ، چون دستور دادن به صاحبخانه عیب است . گله و شکایت هم نکن . اگر هم یک وقت از دهانت پرید ، زود استغفار کن.
حاج اسماعیل دولابی :
قرآن فرمود : من قدر علیه رزقه فلینفق : هر کس روزی اش تنگ شد پس باید از همان چیزی که دارد انفاق کند.امیرالمومنین علیه السلام فرمودند : اذا املقتم فتاجروا الله بالصدقه : هنگامی که فقیر شدید ، پس با صدقه دادن با خدا تجارت کنید ، صدقه کلید رزق است .
حاج اسماعیل دولابی :
پیامبر اکرم فرمودند : انا و علی ابوا هذه الامة : من و علی دو پدر این امتیم.فرزندان بر سر سفره پدرشان رزق میخوردند و از پدرشان ارث می برند.مگر ندیدی که حضرت امیر علیه السلام به در خانه های نیازمندان غذا میبرد؟ حالا این کار را نمی کند؟