حق والی بر رعیت و حق رعیت بر والی

حاج اسماعیل دولابی :

در خطبه ۲۱۶ نهج البلاغه امیرالمومنین علیه السلام می فرماید :  از بزرگترین حقوقی که خداوند مراعات آن را واجب نموده است ، حق والی بر رعیت و حق رعیت بر والی است که ار هر دو حقوق یکدیگر را ادا کنند ، همه چیز اصلاح می شود ؛ اما اگر یکی از این دو حق دیگری را رعایت نکند ، یعنی والی برای رعیت خیرخواهی نکند و درصدد تامین احتیاجاتش نباشد و یا رعیت از والی اطاعت نکند ، همه چیز بر هم می ریزد و مثل زمینی که سه بار شخم بزنند ، همه چیز خراب و ویران می شود . هر کس در زندگی خود سرپرستی عده ای را بر عهده دارد ، مثل افراد خانواده اش یا کارگران و کارمندانش و متقابلا خودش هم سرپرستی دارد ، مثل پدر یا مربی یا رئیس ؛ پس هم والی است و هم رعیت.این فرمایش امیرالمومنین علیه السلام در مورد همه کس صادق است ، یعنی باید هم حق رعیت هایش را رعایت کند و هم حق والی هایش را . همه خلق رعیت خدا و محمد و آل محمدند علیهم السلام . خدا نکند کسی از والی خود غیبت کند یا به جای مدارا با رعیتش پرده دری کند.